در این مطلب در مورد قانون وابستگی مسیر صحبت می کنیم که در بحث اقتصاد رفتاری جای دارد. با ما همراه باشید تا در اینباره بیشتر بدانید.
یک انتخاب و تصمیم گیری در مقطعی خاص از زمان بر روی تصمیمات و انتخابهای حال و آینده ما تاثیر می گذارد.
این عبارت نظریه وابستگی مسیر را بیان میکند، وابستگی مسیر توضیح میدهد که چگونه انتخابهای ما در موقعیتهای فعلی براساس رفتار و انتخابهای قبلی ما صورت گرفته است. وابستگی مسیر میگوید که چرا افراد براساس ترجیحات گذشته و پیشینه خود، به انجام دادن کارها به روش خاصی ادامه خواهند داد، و این درحالی است که حتی اگر چیزی جدیدتر و بهتر نیز دردسترس باشد افراد آن جایگزین بهتر را رد میکنند.
تصور کنید که شهری در اطراف چندین کارخانه صنعتی ساخته شده است. برای حفظ سلامتی شهروندان، شبکه های جادهای، فضای کلی شهر و کاهش میزان سروصدا، بهتر است که کارخانهها به خارج از شهر منتقل شوند. با اینحال زمانی که آن کارخانهها درابتدا ساخته شدند،کارگران آنها جایی برای زندگی نیازداشتند و همچنین میخواستند به امکانات رفاهی نزدیک باشند. با توجه به این شرایط، پس از تاسیس یک کارخانه انتقال آن به خارج از شهر بسیار پرهزینه خواهد بود، حتی اگر به صورت کلی برای ساکنان محلی بهتر باشد، چارهای جز وابستگی به مسیر قبلی و ادامه دادن آن نیست.
وابستگی به مسیر اهمیت و نقش تاریخ را نشان میدهد، حتی تفاوتهای کوچک و پیش پا افتاده درمسیری که پیش میگیریم برای ما عواقب و نتایج زیادی خواهد داشت، درواقع موقعیت های کنونی ما تا حدی توسط گذشته مشخص شده است. میتوان گفت آنچه درگذشته اتفاق میافتد تاثیر زیادی در برنامه های امروز ما دارد.
چندین عامل مرتبط با وابستگی مسیر عبارتنداز، سهولت استفاده، هزینه ها وپیامدهای مالی،عدم توانایی در تعهد به تغییر و دسترسی آسان. این عوامل تاحد زیادی به سوگیریهای شناختی ما گره خورده است، در واقع مفهوم وابستگی مسیر با سوگیری زیان گریزی، سوگیری وضع موجود و میانبرهای ذهنی، ارتباط دارد. ادامه دادن مسیری که از قبل تعیین شده است بسیار آسانتر و ایمنتر از انتخاب مسیر جدید است. یک مسیر امتحان شده، خطر زیان کمتری نسبت به یک مسیر جدید خواهد داشت، همچنین هزینه های مالی یک روش جدید همواره به عنوان یک عامل مهم درنظر گرفته میشود و ریسک در هزینه ها معمولا افراد را به انتخاب قدیمی پایبند نگاه میدارد.
نظریه وابستگی مسیر میتواند به خدمات و محصولاتی گسترش پیدا کند که درآن افراد براساس تجربه و پیشینه خود در استفاده از یک محصول یا خدمت همچنان به خرید و استفاده از آن تداوم میورزند. تغییر مستلزم حجمی از تلاش است، افراد تمایلی به کنار گذاشتن مسیر آشنای خود ندارند، مگر اینکه کارآمد بودن آن به اندازه ی کافی قابل توجه باشد. حتی اگر یک تکنولوژی به حدی گسترده شود که همه به مکانیزم آن عادت کنند، افراد با وجود ناکارآمدی فناوری قدیمی باز هم از پذیرش فناوری جدید خودداری میکنند.
به عنوان مثال چیدمان کیبورد Qwerty که همه ما در حال حاضر از آن استفاده میکنیم، نمونه ای واضح از وابستگی مسیر میباشد. چیدمان عجیب این کیبورد برطبق همان محدودیت های ماشین های تایپ قدیمی است. وقتی که شخص میخواست دو یا سه کلید نزدیک به هم را پشت سر هم و با سرعت فشاردهد، یک خطای فیزیکی در این ماشین ها رخ میداد که باعث ایجاد مشکل در کلیدها میشد. برای حل این مشکل کریستوفر شولز مخترع ماشین تحریر، فاصله بین کلیدها را تا جای ممکن از هم دور کرد و درنتیجه این خطا تا حد زیادی کاهش یافت. بعد از آن چیدمان های بهتر و کارآمدتری مانند کیبورد Dvorak و Colemak روی کار آمدند، آنها هیچگاه نتوانستند سلطه سیستم ناکارآمد و درعین حال آشنای کیبورد Qwerty را به خطر بیندازند. و این همان نتیجه ی وابستگی مسیر میباشد.
نظریه وابستگی مسیر اولین بار توسط پاول دیوید (1985) مطرح شد. در واقع او برای اولین بار در پژوهشهایی گستردگی استفاده از کیبوردهای ناکارآمد Qwerty را مطرح کرد.
سیستمها و سازمانهای بیزینسی معمولا سیستمهایی داینامیک و غیرخطی هستند، سیستم های غیرخطی باعث میشوند که تفاوت های کوچک در شرایط اولیه در طول زمان بزرگ و گسترده شوند، آن ها به شدت وابسته به مسیر هستند، جایی که آنها در گذشته بودهاند تعیین کننده جایگاه آنها در آینده خواهد بود. تعیین استراتژی درست بازاریابی، استراتژی برند و قیمت گذاری جایگاه یک کسبوکار را در آینده مشخص خواهد کرد.
در دهه 1970 دو فرمت ویدیویی در بازار وجود داشت، VHS و Betamax؛ سال های زیادی این دو فرمت ویدیویی بر سر تصاحب بازار با هم رقابت داشتند. به دلایلی که کارشناسان حتی امروز هم بر سر آن اختلاف نظر دارند، در دهه 1980 VHS شروع به پیروزشدن در این نبرد کرد، که این موضوع باعث رشد بازار آن در طول زمان شد. تولیدکنندگان نوارهای ویدیویی در اروپا و آمریکای شمالی به فرمت VHS روی آوردند، زیرا آن ها براساس یک پیش بینی تصور میکردند که VHS در این نبرد پیروز خواهد شد.
ارزش یک محصول برای یک کاربر میتواند به تعداد افراد و کاربرانی که از آن محصول استفاده میکنند، بستگی داشته باشد. در واقع گستردگی شبکه برای مصرف کننده اهمیت دارد. به عنوان مثال بسیاری از کاربرانِ گوشیهای هوشمند به دلیل ارتباط با سایر افراد و استفاده از خدمات آنلاین مشترک، گوشی هایی را که شبکه کاربران گسترده تری دارد انتخاب میکنند.
براساس همین موضوع، گستردگی استفاده از VHS باعث شد بعد از مدتی برنده نبرد باشد، زیرا افراد بیشتری پخش کننده های VHS را خریداری میکردند و درنتیجه اجاره دهندگان ویدیو نیز فرمت ها را به VHS تغییر دادند و همه این ها باعث ایجاد یک شبکه گسترده استفاده از VHS شد؛ و بعد از مدتی دیگر اهمیت نداشت که Betamax بهتر عمل میکند یا نه، VHS برندهی این تاریخ شد و تا مدت زیادی بر بازارهای سطح جهانی تسلط داشت.
در این مطلب درباره قانون وابستگی مسیر صحبت کردیم. این موضوع که در مبحث اقتصاد رفتاری بود، یکی از قوانین مهم است. امیدواریم از این مطلب لذت برده باشید.